สมอ. ออกมาตรการคุมเข้มท่อน้ำดื่ม มอก. ต้องสีฟ้า จ่อควบคุมสินค้าเกี่ยวเนื่องอีก 3 รายการต้องได้มาตรฐาน หวั่นโลหะหนักปนเปื้อน หากพบไม่เป็นไปตามที่มาตรฐานกำหนดจะยึดอายัดทันที โดยไม่มีข้อยกเว้น

นายบรรจง สุกรีฑา เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) เปิดเผยว่า ตามที่ สมอ. ได้ประกาศให้ท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่ม เป็นสินค้าควบคุมตามมาตรฐาน มอก. 17-2561 ตั้งแต่วันที่ 31 มีนาคม 2564 โดยกำหนดให้ท่อต้องเป็นสีฟ้าเท่านั้น เพื่อป้องกันมิให้ประชาชนเกิดความสับสนและเข้าใจผิดในการนำไปใช้งาน แต่จากการตรวจติดตามการจำหน่ายสินค้าในท้องตลาดอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เดือนตุลาคม 2564 จนถึงปัจจุบันพบว่า มีท่อพีวีซีสีฟ้าที่วางจำหน่ายในท้องตลาดไม่เป็นไปตามมาตรฐาน มอก.17-2561 และได้ส่งดำเนินคดีแล้วรวมมูลค่าทั้งสิ้น 4,908,353 บาท

นอกจากนี้ ยังพบว่ามีการผลิตและนำไปใช้งานผิดประเภท เช่น มีการนำท่อพีวีซีแข็งสีฟ้าประเภทอื่นมาใช้เป็นท่อน้ำดื่ม ซึ่งอาจจะเกิดจากความเข้าใจผิดคิดว่าใช้ทดแทนกันได้ จึงอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพของประชาชน เพราะท่อพีวีซีประเภทอื่นจะไม่มีการกำหนดเรื่องสารพิษหรือโลหะหนักที่จะละลายปะปนออกมากับน้ำเหมือนกับท่อสำหรับน้ำดื่ม สมอ. จึงจำเป็นต้องทำความเข้าใจกับผู้ประกอบการ เพื่อไม่ให้เกิดความเข้าใจคลาดเคลื่อนและมีการกระทำผิดกฎหมาย รวมทั้งคุ้มครองผู้บริโภคให้มีความปลอดภัยจากการใช้สินค้าดังกล่าว

โดยในวันที่ 8 มิถุนายน 2565 นี้ จะเชิญผู้ผลิตท่อพีวีซีกว่า 40 ราย มาหารือเพื่อชี้แจงให้เกิดความเข้าใจที่ตรงกัน หากจะผลิต “ท่อพีวีซีแข็งสีฟ้า” ต้องเป็นไปตามมาตรฐานท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่ม มอก.17-2561 เท่านั้น ฝ่าฝืนจะมีความผิดตาม พ.ร.บ.มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ส่วนท่อพีวีซีสีอื่น ๆ ไม่ได้อยู่ในข่ายสินค้าที่ สมอ. ควบคุม

นอกจากนี้ สมอ. ยังเตรียมประกาศให้สินค้าที่เกี่ยวเนื่องกับท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่มอีก 3 รายการ ได้แก่ ข้อต่อท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้กับท่อรับความดัน มอก.1131-2535 แหวนยางสำหรับท่อน้ำ มอก.237-2564 และน้ำยาประสานท่อพีวีซีแข็งและข้อต่อท่อพีวีซีแข็ง มอก.1032-2534 เป็นสินค้าควบคุมอีกด้วย เนื่องจากมีการใช้งานร่วมกันหากไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานอาจมีสารที่เป็นพิษละลายปะปนมากับน้ำดื่มได้ ซึ่งคาดว่าจะประกาศเป็นสินค้าควบคุมได้ภายในปีนี้

เลขาธิการ สมอ. กล่าวเพิ่มเติมว่า “ฝากเตือนประชาชน หากจะนำท่อพีวีซีแข็งไปใช้เป็นท่อน้ำดื่ม ให้ตรวจสอบด้วยการสังเกตสีของท่อต้องเป็นสีฟ้า และมีเครื่องหมายมาตรฐาน รับรอง ส่วนท่อพีวีซีประเภทอื่นได้แก่ ท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้งานอุตสาหกรรม มอก. 999-2533 (สีเทา) ใช้เป็นท่อน้ำทิ้งหรืออื่น ๆ ท่อพีวีซีแข็งสำหรับใช้ร้อยสายไฟฟ้าและสายโทรศัพท์ มอก. 216-2524 (สีเหลือง) ใช้เป็นท่อร้อยสายไฟฟ้าและสายโทรศัพท์ นอกจากนี้ ท่อพีวีซีแข็งสีฟ้าสำหรับใช้เป็นท่อน้ำดื่มที่ได้มาตรฐาน มอก. นั้น จะมีคุณสมบัติทนการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ ไม่มีรอยรั่ว รอยร้าว บริเวณหัวต่อต้องไม่มีรอยรั่วซึม และต้องผ่านการทดสอบสารละลายที่ปนเปื้อนมากับน้ำ เช่น ปรอท ตะกั่ว สารหนู ซีลิเนียม โครเมียม ไซยาไนด์ แคดเมียม และแบเรียม ต้องไม่เกินเกณฑ์ที่มาตรฐานกำหนด เพื่อไม่ให้เป็นอันตรายต่อร่างกายของผู้บริโภค

ส่วนเนื้อท่อต้องไม่มีตะกั่วหรือแคดเมียม หรือหากมีการปนเปื้อนของวัตถุดิบ ก็จะต้องไม่เกินเกณฑ์ที่มาตรฐานกำหนด คือ ตะกั่วต้องไม่เกิน 1,000 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม และแคดเมียมต้องไม่เกิน 100 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม” เลขาธิการ สมอ. กล่าว