ก.อุตสาหกรรม เดินหน้าภารกิจ “อุตสาหกรรมรวมใจ รักษ์น้ำใส ใส่ใจชุมชน” ฟื้นฟูคุณภาพน้ำในลำคลองรอบโรงงาน นำร่อง 11 จังหวัด หวังชุมชนเกิดมุมมองที่ดีกับโรงงาน

ดร.ณัฐพล รังสิตพล ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยว่า เมื่อเร็วๆ นี้ กระทรวงอุตสาหกรรม ได้จัดกิจกรรม “อุตสาหกรรมรวมใจ รักษ์น้ำใส ใส่ใจชุมชน” ร่วมกับภาคีเครือข่าย ผู้ประกอบการโรงงานอุตสาหกรรม และชุมชนโดยรอบโรงงานอุตสาหกรรม โดยเริ่มกิจกรรมใน 4 จังหวัดรอบพื้นที่กรุงเทพมหานคร ได้แก่ คลองบางเสาธง จังหวัดสมุทรปราการ คลองเปรมประชากร จังหวัดปทุมธานี คลองบ้านใหม่ จังหวัดนนทบุรี และคลองรางเตย จังหวัดนครปฐม เริ่มจากการสำรวจตรวจสอบว่าโรงงานมีการปฏิบัติตามกฎระเบียบต่าง ๆ อย่างถูกต้อง มีการบำบัดน้ำเสียก่อนปล่อยลงสู่แม่น้ำลำคลองว่าเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่

พร้อมสำรวจพื้นที่และเก็บตัวอย่างน้ำในคลองในจุดที่มีความเสี่ยง เพื่อตรวจวัด วิเคราะห์คุณภาพน้ำ พร้อมกับการดำเนินการฟื้นฟูสภาพน้ำให้มีคุณภาพผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด ทั้งการติดตั้งอุปกรณ์เครื่องบำบัดน้ำเสียเครื่องเติมอากาศกังหันน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ การมอบถังดักไขมันให้แก่ชุมชนและสถานประกอบการต่าง ๆ โดยรอบลำคลอง การดำเนินการจัดเก็บผักตบชวาและจัดทำแนวปิดกั้นหรือจุดพักผักตบชวาให้เหมาะสม การขุดลอกคลอง

รวมถึงการจัดกิจกรรมอบรมให้ความรู้เพื่อสร้างจิตสำนึกในการดูแลรักษาน้ำในคลองให้กับชุมชนที่อยู่อาศัย และประสานความร่วมมือกับ หน่วยงานในพื้นที่ในการขอความร่วมมือดูแลรักษาสภาพน้ำในคลอง โดยจะมีการติดตามประเมินผลทั้ง 4 จังหวัดในอีก 1 เดือนข้างหน้าเพื่อวิเคราะห์ผลการดำเนินการก่อนและหลังด้วย

ทั้งนี้โครงการดังกล่าวตั้งเป้าดำเนินการใน 11 จังหวัดนำร่อง ได้แก่ สมุทรปราการ ปทุมธานี นนทบุรี นครปฐม สมุทรสาคร ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง อยุธยา สระบุรี และปราจีนบุรี และเตรียมการขยายผลต่อไปให้ครอบคลุมในทุกจังหวัดทั่วประเทศในอนาคต เพื่อทำให้ชุมชน สังคมโดยรอบ เกิดมุมมองที่ดีกับโรงงานอุตสาหกรรม

ทั้งนี้ คลองบางเสาธง เป็นคลองสายหลักใน จ.สมุทรปราการ มีความยาวประมาณ 9 กิโลเมตร เป็นคลองธรรมชาติ โดยในช่วงฤดูแล้งน้ำคลองจะแห้ง แต่หน้าน้ำก็จะมีน้ำท่วมมาก บริเวณพื้นสองฝั่งคลองเป็นทุ่งนาโล่ง
มีบ้านเรือนอาศัยอยู่เป็นช่วง ๆ และมีความหนาแน่นของชุมชนตั้งแต่ปากคลองด้านใต้ไปจนถึงวัดเสาธงกลาง รวมถึงมีโรงงานอุตสาหกรรมตั้งอยู่บริเวณปากคลองจำนวน 15 โรงงาน จึงเป็นจุดที่ต้องมีการเฝ้าระวังการก่อมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการปล่อยน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม

คลองเปรมประชากร จ.ปทุมธานี มีระยะทางทั้งหมด 50.8 กิโลเมตร ความกว้างประมาณ 12 เมตร ระยะทางที่ผ่าน จ.ปทุมธานี ประมาณ 20 กิโลเมตร เนื่องด้วยเป็นคลองสายหลักที่ผ่านชุมชนจำนวนมากจึงทำให้เกิดผลกระทบจากการปล่อยน้ำทิ้ง ส่วนการปล่อยน้ำทิ้งจากสถานประกอบการนั้นพบว่าอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ดังนั้นเพื่อเป็นการฟื้นฟูสภาพน้ำโดยรอบชุมชน จึงได้มีการติดตั้งเครื่องเติมอากาศ กังหันน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ คาดว่าจะช่วยฟื้นฟูคุณภาพน้ำภายในคลองเปรมประชากรโดยตรง และจะช่วยเพิ่มคุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน (Water Quality Index : WQI) ในระยะพื้นที่การพัฒนาให้มีค่าดัชนีที่ดีขึ้น

คลองบ้านใหม่ จ.นนทบุรี เป็นคลองกั้นระหว่าง จ.นนทบุรี และ จ.ปทุมธานี มีความยาวประมาณ 3,800 เมตร เชื่อมต่อกับแม่น้ำเจ้าพระยา และคลองเปรมประชากร ทั้งนี้การดำเนินโครงการฯ จะช่วยกำกับ ดูแล การระบายน้ำทิ้งของโรงงานอุตสาหกรรมในพื้นที่ พัฒนาฟื้นฟูคุณภาพน้ำในคลองสาขาให้มีคุณภาพดีขึ้น และร่วมขับเคลื่อนกิจกรรมต่าง ๆ ของโครงการ อาทิ การขุดลอกกำจัดตะกอนดิน การสร้างฝายน้ำล้น การสร้างความตระหนักรู้ในการลดการปล่อยของเสียลงสู่แหล่งน้ำ

คลองรางเตย จ. นครปฐม เป็นคลองสาขาที่เชื่อมระหว่างคลองวัดท่าพูด กับคลองอ้อมใหญ่ มีความกว้างประมาณ 5 เมตร ความยาวประมาณ 2.4 กิโลเมตร ปัจจุบันสภาพน้ำอยู่ในเกณฑ์เสื่อมโทรมมาก จึงได้ดำเนินการลอกคลองเป็นระยะทาง 2 กิโลเมตร โดยได้รับความร่วมมือทั้งจาก สอจ.นครปฐม หน่วยงานราชการท้องถิ่น ภาคประชาชน และโรงงานอุตสาหกรรมในการเฝ้าระวังคุณภาพน้ำในคลองรางเตย ปัจจุบันคุณภาพน้ำแหล่งน้ำผิวดิน (WQI) อยู่ในเกณฑ์ที่ดีขึ้น