ชาวนาปรังฝันสลาย? เหตุที่ประชุม นบข.ชุดใหญ่ รับลูกแค่ 1 ใน 3 มาตรการที่ อนุ นบข. ชุด “พิชัย นริพทะพันธุ์” ชงให้พิจารณา อนุมัติมาตรการสนับสนุนการเพาะปลูกให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าว เป็นเงินไร่ละ 1,000 บาท ไม่เกิน 10 ไร่ต่อครัวเรือน โดยเตรียมเสนอ ครม. เพื่ออนุมัติเงินงบประมาณ คาดใช้งบ 2,800 ล้านบาท 

เมื่อช่วงบ่ายวันที่ 26 ก.พ.2568 ณ ห้องประชุมใหญ่ชั้น 20 อาคาร 150 ปี กระทรวงการคลัง, นายพิชัย ชุณหวชิร รองนายกรัฐมนตรี และรมว.คลัง กล่าวภายหลังเป็นประธานการประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติ (นบข.) ครั้งที่ 1/2568 ว่า ที่ประชุมฯ ซึ่งมีตัวแทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องภาครัฐ ภาคเอกชน และตัวแทนเกษตรกรชาวนา ได้พิจารณาตามที่ คณะอนุกรรมการนโยบายและบริหารข้าวแห่งชาติด้านการตลาด ที่มี นายพิชัย นริพทะพันธุ์ รมว.พาณิชย์ เป็นประธานฯ นั้น ซึ่งในที่ประชุมใหญ่วันนี้ ได้อนุมัติเพียงมาตรการเดียว จากที่เสนอในหลายมาตรการก่อนหน้านี้

ทั้งนี้ นายวิทยากร  มณีเนตร อธิบดีกรมการค้าภายใน ชี้แจงเพิ่มเติมว่า ที่ประชุมฯได้พิจารณาภายข้อจำกัด ข้อดี-ข้อเสีย ซึ่งที่ผ่านมา ไม่เคยช่วยเหลือการผลิตข้าวนาปรังมาก่อน  จึงได้อนุมัติมาตรการให้เงินช่วยเหลือเกษตรกรแบบโดยตรงมากที่สุด ผ่านการสนับสนุนการเพาะปลูก ไร่ละ 1,000 บาท ไม่เกินครัวเรือนละ 10 ไร่ ซึ่งมีการประเมิน โดยจำนวนผู้ขึ้นทะเบียนเกษตรกรปี 2567 มีอยู่ประมาณ  3 แสน 3 หมื่นครัวเรือน ครอบคลุมพื้นที่ 5.5 ล้านไร่ และในปี 2568 กรมส่งเสริมการเกษตร ยังเปิดให้ขึ้นทะเบียนจนถึงวันที่ 30 เมษายนนี้  ซึ่งจะมีผลย้อนให้แม้เกษตรกร จะขายข้าวไปแล้วก่อนหน้านี้ ประเมินเบื้องต้นใช้งบประมาณ 2,800 ล้านบาท โดยจะต้องเสนอที่ประชุมคณะรัฐมนตรี เพื่อขออนุมัติงบกลาง เร็วสุดให้ทันภายในสัปดาห์หน้า

ส่วนมาตรการช่วยเหลือเกษตรกรในกรณีงดเผาตอซังฟางข้าว ให้ไร่ละ 500 บาทของคณะอนุการผลิตฯ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นั้น ยังไม่มีการเสนอเนื่องจากประเมินว่าไม่ใช่วิธีการแก้ปัญหาที่ตรงจุด อย่างไรก็ตาม ปีนี้ มีหลายปัจจัยกระทบต่อการค้าข้าว กดดันราคาให้ปรับลดลง ทำให้เกษตรกรที่ปลูกข้าวนาปรังได้รับผลกระทบหนัก แต่เป็นลักษณะการช่วยสนับสนุนการเพาะปลูกข้าวในฤดูนาปี ถัดไป

ด้าน นายพิชัย นริพทะพันธุ์ รมว.พาณิชย์ กล่าวภายหลังเข้าร่วมประชุม นบข. ว่า เพื่อเป็นการแก้ไขความเดือดร้อนของพี่น้องเกษตรกรชาวนาที่ปลูกข้าวนาปรัง กระทรวงพาณิชย์ ในฐานะฝ่ายเลขานุการ นำเสนอมาตรการตามข้อเรียกร้องของพี่น้องเกษตรกรทุกมาตรการ ซึ่งที่ประชุม นบข. ได้มีการพิจารณาและเห็นชอบร่วมกันในการมาตรการการสนับสนุนช่วยเหลือชาวนา ในช่วงการปรับเปลี่ยนการเพาะปลูกข้าวนาปรังของประเทศ ในอัตราไร่ละ 1,000 บาท รายละไม่เกิน 10 ไร่ เฉพาะเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนเกษตรกร กับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยมีเงื่อนไขให้เกษตรกรวางแผนปรับเปลี่ยนพื้นที่เพาะปลูกข้าวนาปรังบางส่วนไปปลูกพืชอื่นที่ให้มูลค่าสูงขึ้น หรือปรับเปลี่ยนพันธุ์ข้าวที่เพาะปลูกให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาด เป็นต้น

ทั้งนี้ มอบหมายให้กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ กระทรวงพาณิชย์ และกระทรวงมหาดไทย ไปร่วมกันกำหนดเงื่อนไขที่เหมาะสม และเกษตรกรสามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงให้สอดคล้องกับกลไกตลาด ก่อนนำเสนอ ครม.เพื่อพิจารณาอนุมัติ เพื่อจัดสรรงบประมาณต่อไป โดยจะให้มีการจัดตั้ง คณะทำงานเพื่อวางแผนการดำเนินการด้านการพัฒนาการผลิตที่สอดคล้องกับความต้องการของตลาด โดยเฉพาะ การปรับปรุงพันธุ์ข้าวให้เป็นที่ต้องการของตลาด อันจะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและรายได้ให้กับเกษตรกร และสามารถเพิ่มศักยภาพในการแข่งขันในด้านการตลาดข้าวทั้งภายในและต่างประเทศ ได้อย่างยั่งยืน

“กระทรวงพาณิชย์ โดยกรมการค้าภายใน ยังได้มีมาตรการในการกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ เป้าหมาย 500,000 ตัน ร่วมกับสมาคมข้าวถุง จัดทำข้าวถุงจากข้าวนาปรัง ส่งข้าวถุงให้ห้างค้าปลีก โมเดิร์นเทรด ร้านค้าท้องถิ่นดึงอุปทานออกจากตลาด” รมว.พาณิชย์ กล่าวและย้ำว่า…

ส่วนการส่งเสริมการส่งออกข้าวไทย ทาง กรมการค้าต่างประเทศ ได้ขอความร่วมมือจาก ธนาคารเพื่อการส่งออกและนำเข้า (EXIM Bank) ให้พิจารณาจัดสรรสินเชื่อพิเศษให้ผู้ประกอบการส่งออกข้าว เพื่อกระตุ้นการรับซื้อ การเก็บสต็อกข้าวจากเกษตรกร  และเร่งรัดการซื้อขายตามสัญญากับประเทศจีน เบื้องต้นมีปริมาณ 280,000 ตัน และเปิดตลาดส่งออกใหม่ที่แอฟริกาใต้ เพื่อดึงอุปทานออกจากตลาด คาดว่าจะช่วยเกษตรกรผู้ปลูกข้าวได้อย่างแน่นอน.