กระทรวงพาณิชย์ มั่นใจ! มาตรการ Licensing สินค้าใช้ได้ 2 ทาง สร้างสมดุลระหว่างความมั่นคงกับการค้า ยึดหลักกฎหมาย และสอดคล้องพันธกรณีโลก เชื่อ! ช่วยยกระดับศักยภาพการแข่งขันและดึงดูดการลงทุนใหม่ให้ไทย

​กระทรวงพาณิชย์ โดย นางศุภจี สุธรรมพันธุ์ รมว.พาณิชย์ ในฐานะ ประธานคณะกรรมการควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะกรรมการฯ ครั้งที่ 1/2569 เมื่อวันที่ 10 พฤศจิกายน ซึ่งประกอบด้วย กรรมการภาครัฐจาก 13 หน่วยงานที่กำกับดูแลด้านความมั่นคง การต่างประเทศ และหน่วยงานภาคปฏิบัติ ได้แก่ สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน สำนักข่าวกรองแห่งชาติ กรมการอุตสาหกรรมทหารกรมองค์การระหว่างประเทศ กรมศุลกากร สำนักงานปรมาณูเพื่อสันติ กรมโรงงานอุตสาหกรรม กรมวิชาการเกษตร สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และกระทรวงพาณิชย์ 

โดยมีมติเห็นชอบแนวทางการดำเนินมาตรการ “การขออนุญาต (Licensing)” สำหรับการส่งออกและส่งกลับสินค้าที่ใช้ได้สองทาง (Dual-Use Items: DUI) เพื่อให้การควบคุมสินค้าดังกล่าวเป็นไปอย่างรัดกุม โปร่งใส และสอดคล้องกับบริบทการค้าและการเมืองโลก โดยมีเป้าหมายสำคัญในการสร้างสมดุลระหว่างการควบคุมด้านความมั่นคงกับการอำนวยความสะดวกทางการค้า ตลอดจนยึดถือกฎหมายภายในประเทศและพันธกรณีระหว่างประเทศ

​สำหรับ มาตรการ Licensing จะเริ่มบังคับใช้ช่วงต้นปี 2569 โดยใน ระยะเริ่มต้น จะครอบคลุม สินค้ากลุ่มที่เกี่ยวข้องกับนิวเคลียร์ เช่น วัสดุ เครื่องจักรกลหนัก และอุปกรณ์ทางเทคนิคที่อาจนำไปใช้ผลิตอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง เพื่อเป็น “ก้าวแรก” ในการสร้างระบบควบคุมสินค้าที่มีมาตรฐานสากลและเป็นที่ยอมรับของประชาคมโลก ทั้งนี้ ได้ออกแบบระบบให้เกิดความสมดุลระหว่างการควบคุมและการอำนวยความสะดวกแก่ภาคเอกชน โดย สินค้าที่มีพิกัดศุลกากรเข้าข่ายแต่ไม่เข้าเกณฑ์ DUI ตามคุณสมบัติทางเทคนิค จะสามารถใช้รหัสยกเว้น “EXEMPT99” ผ่านพิธีการศุลกากรได้อย่างรวดเร็ว เพื่อลดภาระและไม่กระทบต่อการดำเนินธุรกิจการค้า

​ขณะเดียวกัน ที่ประชุมคณะกรรมการฯ เห็นชอบให้เตรียมขยายขอบเขตมาตรการ Licensing ไปยัง ระยะที่ 2 โดย ครอบคลุมสินค้า DUI กลุ่มระบบนำร่องและระบบอิเล็กทรอนิกส์การบิน กลุ่มยานพาหนะและอุปกรณ์ทางทะเล รวมถึง กลุ่มการบิน อวกาศ และการขับดัน พร้อมทั้ง ให้ศึกษาความเป็นไปได้ในการควบคุมการถ่ายลำและการผ่านแดน โดยคำนึงถึงการรักษาสมดุลทางการค้าบนพื้นฐานของการไม่สร้างภาระให้แก่ประชาชนเกินจำเป็น ที่ประชุมยังเห็นชอบให้มีการจัดทำ บัญชีรายการสินค้าควบคุมแห่งชาติ (National Control List)

ซึ่งจะมีการ ปรับปรุงและทบทวนอย่างน้อยทุก 5 ปี เพื่อให้สอดคล้องกับระบบ Harmonized ของศุลกากรโลก และทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี โดย รมว.พาณิชย์ ย้ำว่า มาตรการ Licensing เป็นการดำเนินการภายใต้กรอบกฎหมายภายในประเทศ ได้แก่ พระราชบัญญัติการควบคุมสินค้าที่เกี่ยวข้องกับการแพร่ขยายอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง พ.ศ. 2562 อีกทั้งยังสอดคล้องกับ ข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ (UNSCR 1540) ที่มุ่งป้องกันการแพร่ขยายอาวุธและเทคโนโลยีที่เป็นภัยต่อความมั่นคงระหว่างประเทศ

นางศุภจี กล่าวเพิ่มเติมว่า การดำเนินมาตรการ Licensing ในครั้งนี้เป็นการ “พลิกวิกฤตให้เป็นโอกาส” เพราะนอกจากจะ แสดงให้ประชาคมโลกเห็นถึงความมุ่งมั่นของไทยในการปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศแล้ว ยังช่วยยกระดับความเชื่อมั่นของคู่ค้าและนักลงทุนต่างชาติว่าไทยไม่ใช่แหล่งเผยแพร่สินค้า DUI ที่เป็นภัยคุกคามต่อนานาประเทศ แต่เป็นประเทศที่มีระบบการควบคุมสินค้าที่เข้มแข็ง โปร่งใส และมีความรับผิดชอบต่อสังคมโลก ซึ่งจะช่วยรักษาฐานการผลิตภายในประเทศ เพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขัน และดึงดูดการลงทุนใหม่ในอนาคต

​“กระทรวงพาณิชย์ โดย กรมการค้าต่างประเทศ (DFT) จะเดินหน้า ประชาสัมพันธ์ให้ผู้ประกอบการทราบอย่างทั่วถึง พร้อมบูรณาการความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึง กรมศุลกากร เพื่อปรับปรุงกฎหมาย ขั้นตอน และกระบวนการที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องกัน โดยยึดหลัก “สร้างสมดุลระหว่างความมั่นคงกับการอำนวยความสะดวกทางการค้า ยึดหลักกฎหมาย และสอดคล้องพันธกรณีโลก” พร้อมย้ำว่า ประเด็นภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitics) ต้องไม่กระทบต่อภูมิเศรษฐศาสตร์ (Geoeconomics) เพื่อให้มาตรการนี้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม สร้างความเชื่อมั่นในระบบการค้าของไทย และขับเคลื่อนเศรษฐกิจได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนในระยะยาว” รมว.พาณิชย์ กล่าวสรุป

อนึ่ง ผู้สนใจสามารถติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ www.dft.go.th.