กรมการค้าต่างประเทศ เผย 7 เดือนแรกปี 2568 ไทยส่งออกข้าวลดลงเหลือแค่ 4.30 ล้านตัน หดตัวจากปีก่อน 35.35% แต่ตลาดสำคัญ “จีน สหรัฐฯ แอฟริกาใต้” นำเข้าข้าวไทยเพิ่มขึ้น อธิบดีฯอารดา รับลูก รมว.พาณิชย์ ประกาศเดินหน้าแผนผลักดันการส่งออกข้าช่วง 5 เดือนสุดท้ายอย่างต่อเนื่อง หวังดันยอดส่งออกตามเป้า 7.5 ล้านตัน

นางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ปี 2568 (มกราคม – กรกฎาคม) ไทยส่งออกข้าวปริมาณ 4.30 ล้านตัน ลดลง 25.09% จากช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีปริมาณส่งออกอยู่ที่ 5.74 ล้านตัน และมีมูลค่า 86,412.72 ล้านบาท (ประมาณ 2,592 ล้านเหรียญสหรัฐฯ) ลดลง 35.35% จากปีก่อนที่มีมูลค่า 133,663 ล้านบาท (ประมาณ 3,739 ล้านเหรียญสหรัฐฯ) ซึ่งการส่งออกที่ลดลง มีสาเหตุจากผลผลิตข้าวโลกที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะ อินเดียที่กลับมาส่งออกตามปกติ และคาดว่ามีผลผลิตกว่า 150 ล้านตัน รวมถึง การลดลงของความต้องการนำเข้าข้าวจากประเทศผู้นำเข้าสำคัญอย่างอินโดนีเซียและฟิลิปปินส์ ประกอบกับ ค่าเงินบาทที่ผันผวนและแข็งค่าขึ้นยังเป็นอีกปัจจัยที่กดดันการส่งออก

ทั้งนี้ แม้ว่าภาพรวมการส่งออกลดลง แต่ไทยยังสามารถขยายตลาดไปยังตลาดจีน สหรัฐอเมริกา และแอฟริกาใต้ รวมทั้งภูมิภาคตะวันออกกลางและยุโรปได้เพิ่มขึ้น โดยข้าวหอมมะลิไทย ข้าวนึ่ง ข้าวเหนียว และข้าวกล้อง เป็นชนิดข้าวที่มีปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ในขณะที่ข้าวที่มีปริมาณส่งออกลดลง คือ ข้าวขาว และข้าวหอมไทย ที่มีการแข่งขันสูงทางด้านราคากับผู้ส่งออกสำคัญอย่างเวียดนาม อินเดีย และปากีสถาน

อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวเพิ่มเติมเกี่ยวกับ กรณีสหรัฐฯ จัดเก็บภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) อัตรา19% ตั้งแต่ 1 สิงหาคม 2568 นั้น ว่า ข้าวไทย โดยเฉพาะ ข้าวหอมมะลิไทยยังคงมีราคาแข่งขันได้กับข้าวหอมเวียดนามซึ่งถูกเก็บภาษีในอัตรา 20% และจากตัวเลขส่งออกข้าวไทยไปยังสหรัฐฯ ในช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ปรับตัวสูงขึ้นถึงร้อยละ 4.26 จึงคาดว่าการส่งออกข้าวไปสหรัฐฯ จะยังคงมีปริมาณใกล้เคียงกับปีก่อนที่ประมาณ 800,000 ตัน โดยส่วนใหญ่เป็นข้าวหอมมะลิไทยประมาณ 600,000 ตัน ขณะที่การระงับการนำเข้าข้าวเป็นการชั่วคราวของฟิลิปปินส์ 60 วัน ย่อมเป็นอีกปัจจัยที่กดดันตลาดการค้าข้าว โดยในปีนี้ไทยส่งออกไปฟิลิปปินส์ 160,000 ตัน คิดเป็น 3.72% ของปริมาณการส่งออกข้าวไทยทั้งหมด

โดยในปีนี้ ตลาดการค้าข้าวโลกเผชิญกับภาวะการแข่งขันที่สูงมาก ซึ่ง กรมการค้าต่างประเทศได้เจรจาขยายตลาดและกระชับความสัมพันธ์ทางการค้ากับคู่ค้าสำคัญมาอย่างต่อเนื่อง และในช่วง 5 เดือนสุดท้ายของปี 2568 กรมฯ จะเดินหน้าจัดกิจกรรมส่งเสริมตลาดและเร่งดำเนินการตามข้อสั่งการ รมว.พาณิชย์ (นายจตุพร บุรุษพัฒน์) ในการผลักดันการส่งออกข้าวไทย ตามที่ได้หารือร่วมกับภาคเอกชนสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เพื่อช่วยให้มีคำสั่งซื้อรองรับผลผลิตข้าว และผลักดันการส่งออกข้าวให้เป็นไปตามที่ได้ประเมินไว้ที่ 7.5 ล้านตัน

โดยจะเร่งการเจรจาตกลงซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐกับรัฐบาลจีนที่ยังเหลือตามสัญญาอีก 280,000 ตัน และขยายตลาดข้าวขาวและข้าวนึ่งไปยังตลาดที่มีความต้องการและมีศักยภาพ เช่น ซาอุดีอาระเบีย และอิรัก การเจรจาขยายตลาดกับญี่ปุ่น รวมถึง การรับรองคณะผู้นำเข้าข้าวฮ่องกงเดินทางเยือนไทย ซึ่งเป็นตลาดข้าวหอมมะลิไทย ที่สำคัญเพื่อสร้างความเชื่อมั่นในคุณภาพมาตรฐาน

นอกจากนี้ กรมฯ มีแนวทางที่จะประชาสัมพันธ์ข้าวไทย  ในงานแสดงสินค้านานาชาติให้ครอบคลุมตลาดที่มีศักยภาพ ได้แก่ ออสเตรเลีย จีน เยอรมนี และซาอุดีอาระเบีย และเชื่อมโยงการผลิตและการตลาดผ่านการจัดงาน TRC สัญจร เพื่อถ่ายทอดข้อมูลแนวโน้มตลาดแก่เกษตรกร  ช่วยยกระดับการผลิตให้ตรงตามความต้องการของตลาด ต่อไป.